Met een fietshelm loop je na een (onge)val 75 % minder kans op een hoofdletsel en verkleint het risico op hersenletsel met 85 %. Belangrijk is wel dat je helm perfect zit en niet verschuift tijdens het fietsen: zo ondervind je minder hinder van kleine gebreken.

Valpartijen omvatten 85 procent van de ongevallen met een fiets. De gevolgen zijn meestal niet zo erg. Veel ernstiger zijn echter ongevallen waarbij het hoofd geraakt wordt. Jonge fietsers zijn een erg kwetsbare groep. Verwondingen aan het hoofd komen het meest voor, gevolgd door letsels aan de onderbenen en de armen. Het hoofd wordt in 38 procent van de ongevallen geraakt. Maar voor kinderen van 1 tot 5 jaar ligt dit cijfer hoger: 55 procent. Voor kinderen tussen 5 en 10 is de kans 48 procent. Een fietshelm dragen vermindert het risico op een hoofdletsel met 75 procent en het risico op een hersenletsel met 85 procent. Verwondingen aan het hoofd zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij fietsongevallen. In negen op tien dodelijke ongevallen met fietsers is een hersenletsel de doodsoorzaak.

Een helm kan een (onge)val niet voorkomen, maar hij kan wel de ernst van de hoofdverwondingen beperken. Uiteraard is de zaak niet opgelost met een fietshelm te dragen of te promoten. Een fietshelm ‘verplichten’ werkt averechts. In plaats van hem op te zetten, laat men dan liever de fiets thuis. Een promotiecampagne kan wel werken. In Zweden dragen bijna alle kinderen tussen drie en zes een fietshelm. Het aantal kinderen dat een fietshelm draagt, daalt weliswaar met het inkomen en de opleidingsgraad van de ouders. Het aantal helmdragers stijgt als ze in een groep met helm rijden, maar daalt weer als de vrienden er geen dragen. Kinderen schatten risico’s in het verkeer niet zo goed in. De kans op een tuimelpartij met de fiets is bij hen dan ook groter dan bij volwassenen. Hierbij is de fietshelm erg doeltreffend. De helm promoten lukt pas als hem dragen populair en cool is

Terwijl vroeger vooral gebruik werd gemaakt van passtukjes, hebben de meeste helmen nu binnenin een hoofdring – over een halve, drie vierde of hele hoofdomtrek – die meestal verstelbaar is met schuifelementen (het meest nauwkeurig) of een draaiwieltje. Als de hoofdring met velcro aan de binnenschaal is bevestigd, zijn de aanpassingsmogelijkheden beperkt en kan de ring bovendien na verloop van tijd loskomen. Bevestigingen met kliksystemen of, beter nog, flexibele plastic elementen, zijn meer aangewezen. Vooral met de flexibele elementen kunt u de hoofdring niet alleen aan de omvang maar ook aan de vorm van het hoofd aanpassen. Weet in dat verband dat een helm maar een goede bescherming kan bieden als hij goed op het hoofd past. Probeer dus altijd zelf een en ander uit: ga na of het model nergens drukt of klemt en of de helm goed blijft zitten, ook als u met het hoofd schudt. Hou bovendien rekening met het draagcomfort en het esthetisch aspect: uw kind zal immers enkel bereid zijn om een helm te dragen als het die comfortabel en mooi vindt.

Welk soort fietshelm kiezen?

Van alle soorten helmen die op de markt zijn, bieden alleen de zogeheten pothelmen bescherming tegen schedelbreuken. De ouderwetse leren helmen met overlangs lopende banden, zijn stellig af te raden. Tot op heden is er slechts één soort helm in kunststof op de markt. Meestal hebben die een schaal van schokabsorberend polystyreen en een binnenwerk van high density styrofoam. Een instelbare binnenvoering onder de vorm van uitneembare strookjes mousse wordt bijgeleverd om voor de juiste pasvorm te zorgen. Hetzelfde principe bestaat voor kinderhelmen. Er zijn heel wat kleuren en aerodynamische vormen op de markt, maar belangrijk is dat je een helm kiest die zo laag mogelijk over de slapen komt, zeker bij kinderen, want de slapen zijn de meest kwetsbare plaats voor schedelbreuken. De dikte van de schedel is hier immers maar één tot drie millimeter. Het gewicht van een helm voor volwassenen bedraagt 200 tot 300 gram. Een helm voor kinderen weegt ongeveer 300 gram. Vanaf 48 cm schedelomtrek kan een helm zeker gedragen worden (ongeveer 18 maanden) als hij tenminste goed ingesteld wordt met behulp van bijgeleverde strookjes mousse. Fietshelmen zijn niet onbeperkt houdbaar. Je moet er rekening mee houden dat je na een val (zelfs zonder zichtbare schade) je helm moet vervangen vanwege het verminderd schokabsorberend vermogen. Ook kun je de helm het best na enkele jaren vernieuwen omdat er een soort slijtage van de styrofoam optreedt, te vergelijken met metaalmoeheid. Een fietshelm koop je in de betere fietszaak. De prijs varieert van 20 tot 50 euro voor kinderhelmen tot 45 tot 85 euro voor fietshelmen voor volwassenen.

Het dragen van een fietshelm is -zeker voor jonge kinderen – veilig, maar in Nederland niet verplicht. Een fietshelm is in Nederland dan ook geen bekend gezicht in het straatbeeld en zeker geen hippe mode accessoire. De voordelen van het dragen van een fietshelm spreken echter voor zich:

• Je beschermt je hoofd, zelfs bij relatief kleine ongevallen kan een ongelukkige val (bv. hoofd op stoeprand) fatale gevolgen hebben.
• Je bent beter zichtbaar voor andere weggebruikers. Stem de kleur van je helm af op je outfit en zie er stoer uit!
• Je geeft het goede voorbeeld. Hoe meer fietshelmen op straat, hoe meer aanvaard het dragen ervan zal worden en hoe minder ‘bijzonder’ je zal zijn.

10 Fietshelm Tips

• Draag altijd een helm om de ernst van hoofdletsels te verminderen.
• Let bij aankoop op het Europese kwaliteitslabel CE EN 1078.
• Probeer de helm altijd eerst uit zodat hij goed past: trek de kinband goed aan en schudt met je hoofd om te testen of hij blijft zitten.
• Zorg wel voor een vinger speling tussen je kin en het riempje.
• Kies voor een makkelijk verstelbare sluiting die je vlot open en dicht klikt.
• Klik je helm altijd vast.
• Kinderen hebben een speciale kinderhelm nodig.
• Met een fietshelm in een felle kleur val je beter op.
• Behandel je helm voorzichtig zodat hij zijn beschermende eigenschappen bewaart.
• Koop na een ongeval altijd een nieuwe fietshelm: hij kan beschadigd zijn zonder dat je iets ziet. (DC)

Het kopen van een fietshelm

Er is een enorme keuze aan fietshelmen op de markt. Er bestaan zelfs specifieke helmen voor vrouwen en kinderen. Maar laat je daar niet door misleiden, het grootste verschil is meestal de maat en/of een andere kleurencombinatie. Alle helmen in Europa moeten voldoen aan Europese normen.

Het is noodzakelijk, dat je fietshelm prima past. Probeer hem dus altijd alvorens je koopt.

• Zet de helm recht op het hoofd; de voorkant ongeveer 2,5 cm boven de wenkbrauwen en de helm niet naar achteren laten leunen.
• Het voorste bandje moet zo verticaal mogelijk lopen. Het achterste bandje moet bij het voorste bandje samenkomen onder het oor, niet over de oren.
• Probeer de helm te bewegen op het hoofd. Kijk of er niet te veel speling is.
• Zorg ervoor dat je een goed zicht hebt

Andere eigenschappen om te overwegen een fietshelm te kopen:

• Zichtbaar. Een helder en fel gekleurde helm zal je meer laten opvallen in het verkeer
• Aërodynamica. Als racer kan een helm die een aërodynamischer vorm heeft, helpen om sneller te fietsen

Kosten
Fietshelmen kunnen tussen de € 25,- (kinderfietshelm) en de € 250,- euro kosten. Aangezien alle helmen aan strikte veiligheidscriteria moeten voldoen, krijg je geen extra veiligheid door een duren fietshelm te kopen. Je betaald dan voor het comfort, uiterlijk, aerodynamica, gewicht en merk.

Onderhoud aan je fietshelm

Voor een optimale veiligheid moet je je fietshelm ook goed onderhouden. Controleer daarom zorgvuldig en regelmatig je fietshelm op slijtage en schade. Hier volgen nog een aantal tips:

• Ben je gevallen met de fietshelm vervang hem dan. Onzichtbare scheuren kunnen de helm helemaal nutteloos maken bij een tweede val.
• Ook fietshelmen worden oud, ben je niet gevallen vervang je fietshelm dan om de vier á vijf jaar. Is je fietshelm gebarsten, gedeukt of zijn er spleten te zien, de riemen verzwakt, vervang dan ook je fietshelm.
• Fietshelmen kunnen ernstig beschadigd worden door bepaalde chemische schoonmaakmiddelen. Gebruik slechts schoonmaakmiddelen die door de fabrikant (gewoonlijk zeep en water) worden geadviseerd.
• Ben je gevallen met de fietshelm vervang hem dan. Onzichtbare scheuren kunnen de helm helemaal nutteloos maken bij een tweede val.
• Ook fietshelmen worden oud, ben je niet gevallen vervang je fietshelm dan om de vier á vijf jaar. Is je fietshelm gebarsten, gedeukt of zijn er spleten te zien, de riemen verzwakt, vervang dan ook je fietshelm.
• Fietshelmen kunnen ernstig beschadigd worden door bepaalde chemische schoonmaakmiddelen. Gebruik slechts schoonmaakmiddelen die door de fabrikant (gewoonlijk zeep en water) worden geadviseerd.

Fietsbijstand

Naast een fietshelm heb je natuurlijk ook een goede fietsverzekering nodig om veilig te baan op te kunnen. De Allianz Assistance fietsbijstand is daarbij onze absolute favoriet!